1846
#1
Android chiếm khoảng 81% thiết bị smartphone toàn cầu trong quý 3 năm 2013, còn iOS thì hầu như chiếm gần hết phần còn lại, theo một nghiên cứu của IDC. Như vậy, chúng ta sẽ dễ dàng cho rằng, Firefox OS sẽ phải nhận lấy thất bại, làm sao mà nó có hy vọng cạnh tranh với những con số bán hàng khổng lồ từ Google, Apple, hay cựu binh trên thị trường di động - BlackBerry, cũng như với một tên tuổi lớn khác là Windows Phone đến từ Microsoft?
Nhưng Firefox OS không chỉ là một hệ điều hành đi động thông minh. Về cơ bản, sự ra đời của nó khác biệt với những tên tuổi lớn kia và chiến thuật cũng như mục đích mà Mozilla hướng tới cũng đi theo một hướng khác biệt.
Vấn đề về ứng dụng
Mục tiêu chủ yếu của Mozilla là tạo ra một hệ sinh thái mở thật sự, một nơi mà tất cả các ứng dụng có thể chạy trên những nền tảng hệ điều hành khác và trên hầu hết các thành phần phần cứng khác nhau. Nói cách khác: mục tiêu của Mozilla là dỡ bỏ hết những “bức tường ngăn cách” (lời người dịch: sự khác biệt về tính năng, nền tảng hệ điều hành, cấu hình phần cứng…) để tất cả chúng ta có những trải nghiệm quen thuộc trên tất cả điện thoại.
Trên các nền tảng hệ điều hành đi động thông minh khác, ứng dụng phải được phát triển riêng cho chúng, vì vậy, nếu nhà phát triển muốn đưa ứng dụng chạy trên nhiều nền tảng khác nhau, họ phải tự mình chuyển (port) ứng dụng sang nền tảng đó.
Điều này có nghĩa rằng, nếu một người dùng từ bỏ một hệ điều hành đi động (ví dụ như chuyển từ Android sang iOS chẳng hạn) thì họ sẽ không thể truy cập được vào các ứng dụng của họ nữa. Hơn nữa, nếu có một ứng dụng tương tự, cùng một nhà phát triển, nhưng trên nền tảng khác, người dùng phải tìm lại, cài đặt lại và thậm chí phải mua lại ứng dụng này.
Firefox OS xử lý các ứng dụng cũng giống như cách trình duyệt xử lý các trang web. Không dùng các công cụ riêng, các ứng dụng trên Firefox OS được phát triển dựa trên các chuẩn web mở như Javascript hay HTML5, nên chúng có thể chạy trên bất kỳ thiết bị điện toán nào có thể truy cập vào Firefox, nghĩa là những chiếc điện thoại chạy Android hay trên máy tính đều có thể chạy các ứng dụng này.
Nói cách khác, Mozilla đặt nền tảng cho hệ điều hành di động của họ (Firefox OS) cũng như các ứng dụng có thể chạy trên những thiết bị yêu cầu cấu hình phần cứng thấp, để bạn có thể cài đặt và sử dụng trên những thiết bị có giá cả phải chăng, hạn chế đến mức tối đa các rào cản để người dùng có thể tham gia truy cập web di động nhiều nhất có thể.
Đó là một mục tiêu cao cả nếu như Mozilla không quá tham vọng và khác biệt, nó sẽ gây được sự chú ý khi thị trường di động đang đông nghịt. Một điều đáng chú ý là dự án này cho thấy nó muốn cung cấp một thứ gì đó mới mẻ cho các thị trường đang phát triển và phá vỡ sự kiểm soát chặt chẽ mảng điện thoại thông minh trong một thị trường đã được định hình.
Firefox OS còn là sự tin tưởng và phát triển cộng đồng. Vì là một hệ điều hành mã nguồn mở thật sự, nên nó hoàn toàn minh bạch, cho phép những người dùng có am hiểu về công nghệ theo dõi dữ liệu cá nhân của họ được xử lý như thế nào, cũng như cả cá nhân và các tổ chức có thể xây dựng và chỉnh sửa Firefox OS để cải tiến nó, làm cho nó có mặt trên các nền tảng khác hoàn toàn miễn phí.
Tính tương thích
Firefox OS tích hợp công cụ tìm kiếm cho phép bạn vừa tìm nội dung trên máy và trên mạng rất mượt mà. Nó có một màn hình tìm kiếm, được dùng để tìm kiếm thông tin về ứng dụng hay tài liệu đã được cài đặt sẵn trên máy bạn và những ứng dụng web có thể bạn sẽ quan tâm, về cơ bản, là sự tích hợp giữa tìm kiếm nội dung lưu trữ trên điện thoại và tìm kiếm trên internet (lời người dịch: giống như công cụ tìm kiếm trên hệ điều hành Windows 8.1)
Đơn giản là gõ một từ và nó sẽ hiển thị tất cả những kết quả có liên quan cả nội dung có trên máy lẫn trên internet. Ứng dụng web có thể sử dụng được ngay hoặc tải về cài đặt lên điện thoại và kết quả tìm kiếm thậm chí chính xác với vị trí mà bạn có liên quan để đảm bảo là bạn luôn có được những kết quả tốt nhất có thể.
Cách tiếp cận giao diện web của Firefox OS không phải là hoàn toàn khác biệt với những chiếc điện thoại chạy Android và iPhone khác.
Nó vẫn sử dụng một màn hình khóa (lock screen), màn hình chủ (home screen), thanh báo trạng thái (notification bar), cũng như những thiết bị chạy Firefox OS cũng sẽ được trang bị máy ảnh hoàn chỉnh với bộ lọc các kiểu chụp, trình chơi nhạc (music Player) và đài phát thanh (FM Radio).
Ngoài ra thiết bị cũng được trang bị khá nhiều ứng dụng: bản đồ, trình duyệt Firefox, chợ ứng dụng Firefox Marketplace, một ứng dụng để sử dụng mail và tích hợp Facebook, Twitter để giúp cho người dùng đến từ những nền tảng khác cảm thấy thoải mái như trên thiết bị cũ của mình.
Khởi đầu nhỏ
Nhưng thậm chí có tất cả những mặt tích cực, Firefox OS vẫn chưa thật sự sẵn sàng để “chiến đấu” với Android hay iOS.
Cả 2 nền tảng Android và iOS đã có những bước phát triển mạnh mẽ và thay đổi lớn trong nhiều năm qua, trong khi Firefox OS chỉ mới đạt phiên bản 1.3. Firefox OS mới chỉ có một số lượng ứng dụng “khiêm tốn” so với 2 đại gia kể trên, cũng như những thiết bị chạy hệ điều hành mới này là những thiết bị trong phân khúc tầm thấp. Vì vậy, nó khó lòng “thu hút” người dùng ở tình trạng hiện tại, cũng như nó không dễ dàng có mặt trong số những quốc gia phát triển mạnh mẽ về điện thoại thông minh.
Điện thoại thông minh rất phổ biến ở Vương quốc Anh (UK), chiếm đến 62.2% dân số, theo một nghiên cứu của Statista. Thu nhập cao dẫn đến nhu cầu những sản phẩm cao cấp là một nhu cầu tất yếu, nên khát vọng mang lại giá rẻ của thiết bị chạy Firefox OS không được hoan nghênh chào đón.
Như vậy, có thể chắc chắn Firefox OS khó có thể làm gì nhiều trong khu vực này, nơi mà người dùng có xu hướng lựa chọn những thiết bị cầm tay cao cấp dùng Android hay iOS.
Câu chuyện cũng xảy ra tương tự ở Mỹ và một số quốc gia khác, đó là lý do tại sao Firefox OS sẽ không có mặt ở nhiều khu vực. Tuy nhiên, có một số nơi trên thế giới thì câu chuyện lại rất là khác biệt. Ở Peru chẳng hạn, lượng người sử dụng điện thoại thông minh chỉ vào khoảng 17% - theo nghiên cứu của Ipsos Peru, phần còn lại có khoảng trên 30 triệu dân chưa có thiết bị cầm tay nào, và có lẽ đây chính là thị trường mở cho “người thay thế” của Android và iOS.
Sự thật là vậy nếu bạn xem xét khả năng có mặt của một thiết bị giá cả phải chăng như ZTE Open, sẽ sớm có mặt trên thị trường với mức giá khoảng 25 đô la (Mỹ), sẽ là đối thủ trực tiếp của những chiếc điện thoại tính năng cùng tầm giá.
(Vì thiết bị này rẻ, không có nghĩa là nó tuyệt vời, xem qua bài đánh giá ZTE Open C để xem người ta nghĩ gì về thiết bị này)
Nói nãy giờ nếu bạn chưa đoán ra, thì Peru là một trong những thị trường bạn có thể mua thiết bị chạy Firefox OS, cho thấy Mozilla thay vì nắm bắt vào thị trường mới và đang phát triển – nơi mà sự thật là sự mới mẻ của nó (Firefox OS) không phải là vấn đề - mà sự thật là giá cả phải chăng chính là lợi thế lớn.
Với thiết bị chạy Firefox OS dùng chỉ 128 MB RAM, sẽ là một sự lựa chọn hấp dẫn cho cả khách hàng và nhà sản xuất – nơi họ có thể siết chặt khoản hệ điều hành để cho ra thiết bị cầm tay giá rẻ.
Trong một bài phỏng vấn với trưởng nhóm kỹ thuật của Mozilla – ông Jonathan Nightingale, cho chúng tôi hay “CEO của chúng tôi nói về việc làm cách nào chúng tôi sẽ có 2 tỷ người tham gia trang web trong lần xuất hiện đầu tiên và giờ thì chúng tôi đã có khoảng 2 tỷ người trên web, (cách) mà 2 tỷ người đã đến đó trông thật sự rất khác nhau”
“Rất nhiều người đang đặt câu hỏi liệu hệ điều hành Firefox OS được thiết kế cho các thị trường mới nổi và đó có phải là phân khúc của chúng tôi. Chắc chắn, đó là một thị trường quan trọng đối với chúng tôi. Chúng tôi là một tổ chức phi lợi nhuận, chúng tôi có nhiệm vụ định hướng, vì thế chúng tôi nhìn vào nó và nghĩ rằng, nếu những người này chỉ cần lên mạng, thì họ sẽ không làm điều đó trên một điện thoại thông minh có giá đến 700 đô la (Mỹ). Chúng tôi có một cơ hội thực sự để giới thiệu cái gì đó ở đây.”
Bằng cách tập trung vào thị trường đang phát triển, Mozilla cũng đang hướng tới mục tiêu của mình là đưa internet đến với nhiều người hơn, mang những chiếc điện thoại có thể kết nối internet đến với nhiều người, mà có thể họ chưa bao giờ sở hữu một chiếc điện thoại thông minh hoặc máy vi tính trước đây.
Đó là một chiến lược tương tự như những gì Nokia đang thực hiện, kế hoạch của họ là xây dựng chiếc điện thoại có thể kết nối hàng tỷ người dùng còn lại với internet, và đó là lý giải cho việc tại sao hãng này cho ra thêm một dòng điện thoại chạy một phiên bản Android tùy biến ( dòng sản phẩm Nokia X Series) – trong các dòng sản phẩm của họ (từ điện thoại tính năng, Nokia Asha, đến Nokia X, và Nokia Lumia), để phục vụ phân khúc thị trường này – có khả năng truy cập 3G để kết nối vào mạng internet.
Các thương hiệu khác như Sony, Huawei, LG và Sony Ericsson cũng có động thái đằng sau hệ điều hành mở, cam kết tung ra phần cứng với một ít thiết bị trên thị trường, và nhiều hơn nữa. Tuy không phải là con số lớn cũng như nỗ lực sâu rộng vào thị trường, nhưng cho thấy cũng có một số tính toán ở đây.
Vì vậy, cho đến nay, mọi thứ dường như đang đi theo kế hoạch cho hệ điều hành mới của Mozilla, quay trở lại vào tháng 10/2013, theo báo cáo của Telefonica thì Firefox OS chiếm hơn 12% doanh thu điện thoại thông minh ở Venezuela và gần 9% ở Colombia.
Tương lai
Cuối cùng, khi một hệ điều hành đến lúc “trưởng thành” (cứ cho là nó còn sống sót dài lâu), thì có cơ hội sản phẩm này sẽ có thể lấn sân vào thị trường Anh quốc và xa hơn nữa. Tuy nhiên, có thể cho đến khi nó trưởng thành, thì bạn sẽ chẳng cần tới nó đâu (lời người dịch: vì nó còn nhiều điểm bất ổn).
Thậm chí khi nó phát triển ra toàn cầu, thì nó cũng không cần thiết cạnh tranh với Android hay iOS.
Tại sao? Vì một công ty phi lợi nhuận như Mozilla thì không cần phải trở thành số 1, mọi thứ mà họ cần là có đủ lượng người dùng Firefox OS, nó được nhiều người biết đến, và các nhà phát triển đang viết một lượng lớn ứng dụng cho nền tảng, ứng dụng có thể chạy trên nhiều nền tảng khác nữa, giữ cho việc truy cập web trên di động luôn mở và dễ tiếp cận – đây là 2 trong số những mục tiêu trong Tuyên ngôn của Mozilla.
Firefox OS chạy các ứng dụng chạy trên nền tảng HTML5 – hầu như các nhà phát triển đều đã biết, sẽ giúp họ dễ dàng hơn trong việc phát triển ứng dụng mà không phải học một ngôn ngữ lập trình mới. như trong câu nói của Nightingle: “Có khoảng 200.000 nhà phát triển ứng dụng cho iOS, 600.000 nhà phát triển ứng dụng cho Android và có khoảng 8.000.000 nhà phát triển web trên toàn thế giới. Nếu bạn không đặt cược và HTML5, đó là một sai lầm!”
Nhưng Firefox OS không chỉ về điện thoại. Lấy ví dụ như Panasonic, họ đang có kế hoạch sử dụng Firefox OS trong một số sản phẩm smart TV của họ, trong khi hướng về tương lai, Mozilla muốn thấy Firefox OS và những gì đi kèm với nó sẽ có mặt trên đồng hồ thông minh, xe hơi và những gì có thể kết nối internet.
Và bởi vì Firefox OS có tính mở, cho phép cá nhân và tổ chức sử dụng, tùy biến theo cách của họ nên không có lý do gì nó (Firefox OS) không thể xuất hiện trong dàn máy hát nhạc, tủ lạnh, máy hút bụi và bất cứ thứ gì khác nữa trong tương lai. Trong thực tế, ý tưởng của Mozilla là nền tảng này sẽ xuất hiện trên các thiết bị thông minh đang ngày càng sinh sôi phát triển nhiều hơn.
Không phải là không có khó khăn trong cố gắng trụ chân của một nền tảng mới, tuy nhiên, Firefox OS với một cách tiếp cận khác hơn, Firefox OS chắc chắn có một cơ hội, nhất là ở những quốc gia đang phát triển.
Nhưng do tập trung vào thiết bị giá rẻ, nên những thiết bị chạy Firefox OS khó có thể tạo nên làn sóng ở những nước phát triển hơn, đặc biệt là hiện giờ, mặc dù là giá rẻ, cũng chưa khả thi nếu bạn muốn lên mạng, đặt mua ngay một chiếc điện thoại chạy Firefox OS cho mình thay vì nâng cấp lên một thiết bị cao cấp chạy nền tảng khác.
Nội dung: nthkmf
Lược dịch: TechRadar
Lược dịch: TechRadar
Last edited by a moderator:
